Maliyyə bazarlarının əhəmiyyəti hər zaman gündəm olub. Qloballaşan dünyada maliyyə bazarlarında baş verən inkişaf və yeniliklər, bu bazarların investisiya aləti olaraq seçilməsinə imkan yaratdı. Yüksək maliyyə vəsaiti olan investorlara aşağı risk və etibarlılıq ilə investisiya qoymağa imkan verən bu bazarlar, hökumətin və real sektorun maliyyələşdirmə ehtiyaclarını da qarşılayır. Maliyyə bazarlarını öyrənmədən əvvəl “maliyyə sistemi” haqqında məlumat əldə etmək lazımdır. Çünki bazarlar bu sistemdən asılıdır. Maliyyə sistemini ən sadə tərifində izah etmək üçün bu artıq pulları bazar və ehtiyacı olan insanlara və ya qurumlara köçürmək üçün əlavə fondu olan şəxslərə və ya təşkilatlara imkan verən quruluşdur. Bu da bir investisiya vasitəsidir. Artıq vəsaiti olan insanlar əmanətlərindən investisiya kimi yararlanmaq istədikdə, maliyyə bazarlarından istifadə etməklə onları fiziki şəxslərə, şirkətlərə və ya dövlətə köçürə bilərlər.
Maliyyə bazarları ödəmə baxımından təhlil edildikdə, pul bazarı və kapital bazarı olaraq ikiyə ayrılır. Pul bazarları qısamüddətli maliyyələşdirmə və tələbi yerinə yetirir. Ödəniş müddəti maliyyə bazarlarında və iqtisadiyyata görə qısamüddətli ödəmə vəziyyətində 1 il və ya 1 ildən azdır. Uzun müddətli ödəmə müddəti 1 ildən çoxdur. Kapital bazarları uzunmüddətlidir. Maliyyə bazarlarında əməliyyat xərclərinin az olması və effektiv bazar fərziyyəsinə əsaslanan qiymətlərlə qiymətləndirilməsi bazarın üstünlükləri olaraq görülür. Bir çox investorlar bu bazarlara ucuz qiymətli əməliyyatlar səbəbindən investisiya qoyur. Bu bazarların bugün yüksək dərəcədə inkişaf etdiyini və likvidlik nisbətini artırmaq üçün daim inkişafda və yenilikdə olduqlarını görürük.
Şüurlu bir investor olmaq üçün maliyyə bazarlarını öyrənmək və bu bazar alətləri haqqında məlumat əldə etmək lazımdır. İnvestisiya məsələsinə gəldikdə, ən etibarlı bazar aləti kimi görünən maliyyə bazarları, müəyyən qaydalara uyğun və müəyyən audit şirkətlərinin nəzarəti altındadır və qarşılıqlı əlaqə, ünsiyyət baxımından da çox etibarlıdır.
Maliyyə bazarlarına daxil olan kapital bazarı və pul bazarı ölkələrin makroiqtisadi tarazlığını tənzimləyir. Bir ölkə böyümək istəyirsə, investisiya alətlərini tarazlaşdırmalı və inkişaf etdirməlidir.
Maliyyə bazarlarında üç əsas xüsusiyyəti
- Alıcılar və satıcılar eyni platformada yerləşirlər.
- Bu investorlara maliyyələrini satmaq imkanı verir və beləliklə likvidlik problemi ortadan qalxır.
- Bazarda əməliyyat xərcləri çox aşağıdır.
Bu xüsusiyyətləri nəzərə alaraq, maliyyə bazarlarının inkişafı ölkə iqtisadiyyatının birbaşa inkişaf etməsinə imkan verir. Maliyyə alətlərindən səmərəli istifadə kapitalın səmərəli bölgüsü deməkdir. Buna görə də bu, iqtisadi böyüməyə kömək edir. Bundan əlavə, maliyyə alətləri texnoloji böyüməyə də kömək edir. Kapital yığılması və texnoloji inkişaf bir araya gəldikdə, ölkə iqtisadiyyatındakı inkişaflar qeyd olunur.
Bundan başqa, maliyyə bazarlarında maliyyə sistemi likvidliyi təmin edir. Təmin edilmiş bu likvidlik iqtisadiyyatdakı maliyyələşdirmə problemini aradan qaldırır. Davamlı pul axını iqtisadiyyatın tarazlığa çatmasına kömək edir. Likvidliyə əlavə olaraq, risklərin maliyyə bazarlarında ötürülə bilməsi də çox vacibdir. Bu, vəsait tələb edən və təklif edən insanların aşağı risk faktoru olan bir portfelə sahib olmalarına kömək edir. İnvestisiya layihələrinin davamlılığı maliyyə bazarları vasitəsilə də əldə edilir, çünki portfel yaradan insanlar investisiya edəcəklər. İnvestisiya layihələri mal və xidmət mübadiləsini də asanlaşdırır. Alıcılar və satıcılar artıq pullarını müəyyən qaydalar və qarşılıqlı fəaliyyətlər çərçivəsində investisiya kimi istifadə edə bildikləri üçün davamlı investisiya mənbələri əldə edilir. Bu ehtiyatlar sektorlarda böyüməni və inkişafı artırır. Buna görə iqtisadi artıma müsbət təsir göstərir.
Maliyyə bazarlarının iqtisadi artımı onları vacib edir. Bir iqtisadiyyat inkişaf səviyyəsinə çatmazsa, maliyyə alətlərindən istifadə edilmirsə, bu ölkədə investisiya mənbələri məhduddur və investisiya qoyulmur. Ölkədəki investisiya qaynaqlarını artırmaq üçün likvidlik problemləri həll edilməlidir. Bu, kapital və pul bazarında tarazlıq yaratmaqla həyata keçiriləcəkdir. İstehsal və xidmətlərin davamlılığını təmin etmək maliyyə bazarlarından da asılıdır. Buna görə bütün bu səbəblər maliyyə bazarlarını vacib edir.
Mənbə: bankagazetesi.com
Dünya ulduzlarından şəxsi maliyyə dərsi adlı yazımızı oxumaq üçün bura daxil olun.
