Universitetlər tərəfindən yetişdirilən insan resursları ilə sektorlar üçün lazım olan insan resursları arasında bəzi fərqlər ola bilər. Bəs işəgötürmədə daha çox həll yönümlü qərarlar qəbul etmək üçün işəgötürənlərin və universitetlərin üzərinə hansı vəzifələr düşür?
Fərdin karyera həyatının erkən planlaşdırılması, iş dünyası və sektorlarla təmasda olması karyera planlamasında yeni bir yanaşma kimi görünür. Xüsusən, peşə liseylərində və universitetlərdə öyrənilən sahələrin və şöbə ilə öyrənilən sektorların uyğunluğu düzgün karyera planlaşdırması kimi qəbul edilə bilər. Ümumiyyətlə, universitet məzunu olan şəxslər sektorların ehtiyaclarına uyğun olaraq yetişdirilə bilmir. Bu səbəbdən universitetlər tərəfindən hazırlanan insan resursları ilə sektorun gözlədiyi insan resursları arasında bir fərq var. Universitetlərin, sənaye nümayəndələrinin və tələbələrin bu problemi həll etmək üçün bəzi vəzifələri var.
Universitetlərin vəzifələri
Universitet rəhbərliyi proqramı hazırlayarkən və kursun məzmununu yaradarkən sektorun tələb etdiyi insan resursu və vəzifələri barədə məlumat alaraq qərar qəbul etməlidir. Bunun üçün makro və mikro səviyyədə araşdırmalar aparmalıdırlar. Qloballaşmada eyni zamanda onlar da qloballaşmalıdırlar.
Ölkənin ümumi ehtiyaclarını görə bilən mühəndislər, həkimlər və pedaqoqlar hazırlayarkən, onları yerli şəraitə uyğunlaşa biləcək avadanlıqlarla təchiz etmək də vacibdir. Burada universitet rəhbərliyinin ölkəmizdəki sektorlarla əlaqə səviyyəsi çox vacibdir. Ən pis halda ildə bir dəfə konqres səviyyəsində bir araşdırma aparılmalı və müvafiq sektorlarla əməkdaşlıq planları hazırlanaraq illik və ya beşillik hədəflər təyin edilməlidir.
Sektor nümayəndələrinin vəzifələri
Sektorda və bütün ölkədə tələb olunan insan resursları profilini yaxşı təhlil etməli və müxtəlif dövrlərdə ehtiyacları yeniləməlidir. Təchizat baxımından insan resurslarına olan tələbatı ödəmək üçün universitetlərlə iş birliyinə hazır olmalı və bu mənada ixtisaslı kadrlara sahib olmaqla yanaşı resurslar da ayırmağı bacarmalıdır.
Düzgün məşğulluğu təmin etmək üçün layihə əsaslı tədqiqatları dəstəkləməlidir və insan resurslarına ehtiyaclarını əldə etməyə çalışmalıdır. Təcrübə proseslərində aktiv rol almaqla yanaşı, universitetlərin proqram məzmunu üçün təkliflər verməlidirlər. Akademik karyerası olan mütəxəssisləri məsləhətçi kimi işə götürməli və onlar vasitəsilə universitetlərə asanlıqla girə bilməli, danışıqlar aparmalıdırlar.
Universitetlərlə əməkdaşlığa açıq olan və işçi heyətini prioritet hədəflər arasında saxlayan bir yanaşmada olmaq da vacibdir. Beləliklə, ixtisaslı insan resurslarına olan ehtiyac layihə əsasında ödənilə bilər. Bu zaman eyni iş peşə liseyləri ilə də edilməlidir. Peşə təşkilatları bu müddətdə fəal rol oynamalı və ətrafdakı universitetlərlə əməkdaşlıq imkanlarını izləməlidirlər. Belə bir iş üsulu ilə universitetlərin iş tapmaq və məzunları üçün iş yaratmaq məqsədləri reallaşdırılır və iş dünyası təcrübə dövrü və təhsil dövrü ərzində natamam işləyərək ixtisaslı kadr namizədlərini tanımaq imkanına sahib olmuş olur.
Bəs tələbələr?
İş dünyasının gözlədiyi insan resursları profili çərçivəsində daha çox təchiz olunmaları üçün universitet illərindən yaxşı istifadə etməlidirlər. Tələbə universitet illərində universitet daxilində keçirilən təlimlərə, seminarlara, konfranslara, yarmarkalara və layihələrə nə qədər çox vaxt ayırsa, fərdi inkişafına o qədər çox dəyər verir. Bu prosesi mənalı qiymətləndirmədikdə, məzuniyyət mərhələsinə çatdıqda təcrübəsiz olduğu kimi heç bir şey öyrənib qazanmamış olması vəziyyəti ilə qarşılaşır.
Həm fərdi inkişafını təmin etmək, həm də işləmək istədiyi sektora və vəzifəyə özünü hazırlamaq üçün bunları etməlidir. Bu müddətdə sosial mühitini inkişaf etdirməli və işləmək istədiyi mövqe ilə əlaqələr qurmalıdır. Rəsmi təcrübə xaricində boş vaxtlarını müxtəlif təlimlərlə qiymətləndirməlidirlər. Universitet illərində bir çox universitet məzununun part-time və ya könüllü işi də fərdin peşə və vəzifə seçimini formalaşdırır. Bu səbəbdən universitet daxilində və xaricində iş və fəaliyyət imkanları qiymətləndirilməlidir.
Universitet rəhbərliyi, sektor müdirləri və tələbələrdən ibarət olan bu üçlü quruluş əməkdaşlıqda işləyə bilsə, ixtisaslı kadrların işə qəbulu ilə bağlı problemlər bir az daha həll ediləcəkdir.
Dr. Abdulrezzak Çil – Karyera mütəxəssisi – Psixoloji Məsləhətçi və Rəhbər
“İnsan resursları sahəsində karyera qurmaq” adlı yazını oxumaq üçün bura daxil olun.
