2020-ci ilin yanvar ayında COVID-19 Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı tərəfindən pandemiya elan edildikdən sonra dünya ölkələri arxa-arxaya karantin və özünütəcrid rejiminə keçməyə başladı. Dünya iqtisadiyyatı və dolayısı ilə dünya biznesi bundan olduqca təsirlənməyə başladı və hətta bir çox biznes istiqamətləri fəaliyyətini ya tam, ya da müəyyən qədər dayandırdı, istehsal həcmləri aşağı düşdü. Bu situasiyada ən böyük yük həm də müəssisələrin marketinq funksiyasının üzərinə düşür.
Covid-19 pandemiyası satış, araşdırma və reklam bazarına olduqca böyük təsir edib. Influencer Marketing Hub tərəfindən aparılan sorğulara əsasən, brendlərin 70%-ə yaxını 2020-ci ildə reklam xərclərini azaldacaq. Səbəb isə aydındır, pandemiya vaxtında brendlərə ehtiyacın azalması.
Eyni zamanda, 65%-ə yaxın brendlərin satış gəlirlərinin azalacağı təxmin edilir, çünki özünütəcrid rejimində olan insanlar bu brendlərin alınıb istifadəsini karantin müddətində vacib saymır. Müəyyən məhsulların, xüsusilə səyahət baqaj və çomadanlarının, kamera, çimərlik geyimləri, toy məhsulları, klassik iş geyimləri, idman çantaları, idman ləvazimatlarına tələb ortalama olaraq 60% azalmışdır. Buna baxmayaraq, bəzi məhsulların satışı, əsasən online satışı artmışdır. Tək istifadəli əlcəklər, çörək maşını, sup, müəyyən qrip əleyhinə dərmanlar, düyü, qablaşdırılmış məhsullar, ev şəraitində ağırlıqqaldırma üçün alətlər, süd və süd məhsullarına tələb ortalama olaraq 500% faiz, yəni 5 dəfə artmışdır.
COVID-19 pandemiyasının təsiri sadəcə böyük şirkətlərə deyil, eyni zamanda kiçik və orta sahibkarlıqlara da təsir edib. 70%-dən çox kiçik müəssisənin yerli tələbi əhəmiyyətli dərəcədə aşağı düşüb. Müəyyən şirkətlər cari vəziyyətlə bağlı marketinq xərclərini aşağı salsa da, şirkətlərin 25%-i isə marketinq kampaniyalarını və hətta sosial mediada aktivliklərini artırıb.
2020-ci ildə Qlobal pərakəndə bazarında 2.1 trilyon dollar dəyərində itki olacağı da təxmin edilir və bu da 9.6% azalma deməkdir.
Pandemiya səbəbindən rəqəmsallaşma bütün sahələrdə inkişaf etməkdədir və ticarətin də bu səbəbdən rəqəmsal inkişafı müşahidə olunur. Onlayn ticarətin inkişaf səbəbi pandemiya ilə yanaşı internet reklamlarına olan xərclərin də artmasıdır və cari ilin fevral ayı ilə müqayisədə 2020-ci ilin mart ayında internet reklamları artıq 1250% artım göstərib və bu da 13 dəfəyə yaxın artım deməkdir.
Pandemiya dövründə məşhur şəxslərin və influencerlərin, rəy liderlərinin sosial şəbəkələrdə olan paylaşımları 2.9 milyona çatmışdır. Bütün bunlara baxmayaraq, Facebook və Google bütün dünya üzrə 44 milyon dollar reklam gəliri itirəcəyi təxmin edilir.
2019-cu ildə TV-ə günlük ortalama baxış müddəti 40 dəqiqə idisə, karantin rejimində bu müddət 200 dəqiqəni keçib. Bu statistik göstəricidən Netflix kimi portallar kifayət qədər gəlir əldə etmişdir.
50%-dən çox şirkətlər təchizat zənciri prosesində logistik gecikmələrə məruz qaldı. Səbəb isə ölkələrin sərhədləri bağlaması, gömrük rəsmiləşdirmələrinin çətinləşdirilməsi, güclü pandemik yoxlanışlar və sairədir.
Bəzi sənayelər, xüsusilə də xəbər sektoru, texnologiya, təhsil sektoru pandemiya şəraitindən daha qazanclı çıxa bilib, məsələn ZOOM bu prosesdən mənfəətlə ayrıla bilib. Dünya səyahət və turizm sektorunda reklamlar 70%-ə qədər azalıb və təxmin edilir ki, 2020-ci ildə bu sahədə 820 milyard dəyərində itki olacaq. Elektron ticarət artdığı üçün logistik fəaliyyətlər də iki dəfə artmışdır, amma təbii ki, gecikmələrin olması da müşahidə olunur. Ticarət mərkəzləri və mollardan edilən alışverişlər 75%-ə qədər azalıb.
Marketinq bazarında təxmin edilənlər:
- Marketoloqların 65% -i illik marketinq büdcələrinin azalacağını gözləyirlər
- Marketoloqların 86%-i marketinq məqsədlərinə çatmağın çətin olacağını proqnozlaşdırırlar
- Marketoloqların yarıdan çoxu bu müddət ərzində SEO-nun daha vacib olduğuna inanır
Marketinq sahəsində olan dəyişikliklərin xülasəsi:
- İstehlakçıların satınalma davranışları dəyişdi
- İstehlakçıların qərarverməsinə təsir edən faktorlar dəyişdi
- İstehlakçılar vacib olmayan çox lüks məhsulların alınmasının o qədər də vacib olmadığını anlamağa başladı
- Satınalma platformaları dəyişdi, fiziki platformadan internet platformasına keçid sürətləndi
- Təhsil, pərakəndə, B2B sektorlarda fəaliyyətlər məsafədən həyata keçirilməyə başladı
