Tədqiqat bizə stresə necə yanaşdığımızın inanılmaz dərəcədə vacib olduğunu öyrədir. Bu məsələ ilə bağlı Stenford Universitetinin sağlamlıq psixoloqu və müəllimi olan Dr. Kelly McGonigal-ın eyni mövzulu TED çıxışını izləyin. O, üslubu olduqca cazibədar olan bir aparıcıdır və tədqiqatı çox yaxşı izah edir.
Qeyd olunur ki, stresə yanaşmamızı bir həyat qoruyucusu kimi dəyişdiririksə, bu dəyişiklikləri indi yeni paradiqma halına gətirməliyik . İllər boyu mənfi düşüncə tərzləri tətbiq etdiyimizə görə, keçidi asanlaşdırmaq üçün bir strategiyaya ehtiyacımız ola bilər. Bu 4 addımlı yanaşmanın təsirli olduğunu düşünürük:
- Öz-özünə neqativ danışmaqdan qaçının;
- Mənfi inancların əlamətlərini müəyyənləşdirin;
- Əgər simptomları müəyyənləşdirirsinizsə, müvəqqəti stresdən azad olun;
- Daxili dialoqu müsbət istiqamətdə dəyişdirin.
Düşüncə tərzimizi dəyişdirməyin ilk addımı mənfi təsəvvürləri, düşüncələri özümüzdən uzaq tutmaqdır.
Təəssüf ki, bəzilərimiz daxili dili çox istifadə edirik. “Bura məni öldürür” və ya “O mənə yüksək təzyiq verir” və s. mənfi xarakterli düşüncələr buraya misal ola bilər.
Söhbəti davam etdirirsinizsə, stress simptomlarını yaşamağa başlamazdan əvvəl sizin üçün yaxşıdır. Stresslə bağlı yeni inancları inkişaf etdirmək üçün orada bir sıra əvəzedici dil tapa bilərsiniz.
Mənfi səsi tuta bilmirsinizsə, stresə mənfi baxmağın əlamətlərini mütləq çəkə bilərsiniz. Bəziləri hamısı çox tanış olacaq, bəziləri isə tanınmağınızla bezdirə bilər.
Tədqiqatdan öyrəndiyimiz kimi, stressi zərərli hesab etmiriksə, bədənimiz zərər verən fizioloji stress reaksiyalarının bir hissəsini keçmir. Bu biliklə streslə bağlı müsbət inanclarımızı təsdiqləmək üçün hazırlanmış konservləşdirilmiş cavablarla özümüzü silahlandıraq. Bu yolla, növbəti dəfə mənfi öz-özünə danışmaqda özümüzü ələ almağa hazır olacağıq. Məsələn, stress hiss etdikdə özümüzə pozitiv motivasiyaedici sözlər deyə bilərik.
Yaşadığınız stress, nəzarət edilmədiyində iş həyatınıza da öz təsirini göstərir. İşə fokuslanmaqda çətinlik yaşasanız və bu vəziyyət performansınızın düşməsinə səbəb ola bilər. Stress vəziyyətindəykən, daha kövrək və həssas ola bilərsiniz; tək qalma, kimsəylə görüşmək istəməmə ya da çox gərgin olma nəticəsində yaşanan partlamalar ətrafınızdakı kəslərə əks oluna bilər və əlaqələrinizin pozulmasına səbəb olar.
Stress haqqında öz-özünə pozitiv danışmağı həyata keçirdiyimiz zaman bədənimizi zərərdən və hətta ölümdən azad edə bilərik. Bəzi insanlar üçün paradiqmanın bu istiqamətdə dəyişməsi, vaxtından əvvəl infarkt keçirmək və yaşlılıqda bəzilərinin gülməsi arasındakı fərq ola bilər.
Karantində stress: Necə idarə edək? başlıqlı məqaləyə nəzər yetirmək üçün buraya klikləyin.
