Marketinqin 4P-si və ya marketinq miksi marketinq işinin istənilən bir hissəsində hər kəs üçün ən əsas məlumat olaraq adlandırıla bilər. Klassik və ya rəqəmsal mühitdə marketinq biznesi ilə məşğul olursunuzsa, bu məlumatları giriş məlumatı kimi mütləq öyrənməlisiniz.
Marketinq nədir?
Marketinq bir dərslik tərifi olaraq – tətbiqi sintez, tərəflər üçün dəyər yaradan dəyişiklik əlaqələri şəbəkələrini yaratmaq, qorumaq, inkişaf etdirmək və lazımi zamanda dayandırmaq məqsədi daşıyan bir sosial elmdir.
Bununla birlikdə, marketinq lüğətdə əsasən “satışa əsaslanan” bir tərifi var: “Bir malın, məhsulun, xidmətin və.s satışını artırmaq məqsədiylə satış işçilərini yetişdirmə, bazar vəziyyətini və tələbi müəyyənləşdirmək, tanıtmaq, qablaşdırmaq kimi hadisələri özündə birləşdirir”.
İki fərqli tərifin olmasının səbəbi, ilk tərifin zaman keçdikcə inkişaf etməsidir. “Satış” anlayışından “dəyər yaratma” anlayışına çevrilən müasir yanaşmadır. İkinci tərif, marketinqin və satışların artırılmasına doğru bir yanaşmadır.
Marketinqin 4P-si prosesinin ilk dövrlərinin bir yanaşması olduğundan, onu ikinci tərifə aid etmək olar.
4P Marketinq nədir?
Marketinq miksi, yəni “4P of Marketing” ingilis dilində dörd sözün baş hərflərinə görə bu ada sahib olub:
Product: Məhsul
Price: Qiymət
Place: Yer
Promotion: Təqdimat
Marketinq qarışığı və ya bazar təqdimatı ilə ifadə olunan konsepsiya, bir müəssisənin bütün marketinq fəaliyyətlərini əhatə edən bir quruluşdur.
Hədəf bazarındakı istehlakçıların bir sıra seçimləri var. Marketinq menecerləri də bu seçimləri müəyyənləşdirərək onlara ən yaxşı marketinq təklifini verməyə çalışırlar. Rəqiblərini üstələmək istəyənlər bunları fərqləndirməlidirlər.
Bu dörd maddə ilə qısa tanış olaq.
1. Product (Məhsul)
İstehlakçıların hər hansı bir ehtiyacını və ya istəyini bilərək, bazara təqdim olunan, qazanc əldə etmək məqsədiylə mücərrəd və ya konkret hər şeyə aiddir. Mallar, xidmətlər, hadisələr, insanlar, yerlər, təşkilatlar, fikir – hamısının qarışığı məhsulun tərifinə daxil edilmişdir.
Marketinq baxımından məhsulun istehlakçı tərəfindən necə qəbul edilməsi çox vacibdir. Məhsul həm keyfiyyəti, həm də qavrayış baxımından çox vacib bir rəqabət vasitəsidir. Marketinqin 4p-si mərhələlərindən ilki olan bu mərhələ rəqiblərə nəzərən üstünlük əldə etmək üçün istifadə edilən yaxşı bir vasitədir.
2. Price (Qiymət)
Dar bir mənada qiymət bir məhsul üçün ödənilən əvəzdir. Geniş mənada, məhsulun verdiyi faydaya sahib olmaq və ya istifadə etmək üçün istehlakçıda dəyişimə səbəb olacaq hər bir dəyərin qarşılığını ifadə edir. Qiymət istehlakçıların alış davranışına böyük təsir göstərir. Həm də qiymət, marketinq qarışığı içərsində dəyişikliklərə tez məruz qalan elementdir.
3. Place (Yer)
Paylama (dağıtma) mövzusu məhsulların istehlakçıya axınıdır. Müəssisənin məhsulu fiziki olaraq daşıyaraq, saxlayaraq və paylayaraq son istehlakçıya çatdırmasıdır. İstehlakçılarla təmas nöqtəsində şirkətə məlumat vermək baxımından, müştərilərin məmnuniyyətini təmin etmək müəssisələr üçün vacib bir prosesdir.
4. Promotion (Təqdimat)
Müəssisələr istehlakçılarla ünsiyyətə girməyi vacibdir. Gündəlik həyatda gördüyümüz və heyran qaldığımız ünsiyyətin bir çox forması var. Ən çox rast gəldiyimiz ünsiyyət üsulları reklam, ictimaiyyətlə əlaqələr, satış təşviqi və şəxsi satışdır.
Xülasə, marketinq anlamı içərsində, bir müəssisə yaxşı bir məhsul hazırlamalı, cəlbedici edəcək bir qiymət təyin etməli, hədəf istehlakçılara əlçatan etməli və məhsulu təsirli bir əlaqəylə bazarda saxlamalıdır.
Target Market və strategiyası haqqında məqaləyə nəzər yetirmək üçün buraya klikləyin.
