Norveç, Danimarka, İslandiya, İsveçrə və Hollandiyanın da üst sıralarda olduğu Dünya Xoşbəxtlik Hesabatı 2018-ə görə Finlandiya xoşbəxtlik üçün dünyanın zirvəsidir. Skandinaviya ölkələri beş ən yaxşı yerdən dördünü tutur və sabit, təhlükəsizlik və sosial baxımdan mütərəqqi olduqları yaxşı bilinir. Korrupsiya çox azdır və polisə və siyasətçilərə etibar edilir.
Pul xoşbəxtliyi ala bilmir
Ancaq ABŞ və Yaponiya daxil olmaqla dünyanın ən zəngin dövlətlərindən bəziləri bu siyahıda daha aşağılarda tapıldı.
Zənginlik və xoşbəxtlik arasındakı uyğunsuzluq siyasətçilərin əhatə dairəsini genişləndirməsinə və yalnız ÜDM ilə iqtisadi müvəffəqiyyəti ölçməkdənsə, millətlərin sağlamlığını qiymətləndirmək üçün digər göstəricilər axtarmasına səbəb oldu. Ancaq xoşbəxtlik- və ya rifah – subyektivdir və kəmiyyətcə müəyyənləşdirmək çətindir.
Bu hesabat, minlərlə insandan 0 ilə 10 arası pillələri olan bir nərdivanı təsəvvür etmələrini və harada dayandıqlarını hiss etdiklərini söyləmələrini xahiş etdikləri beynəlxalq sorğulara əsaslanır. Həm də xoşbəxtliyə töhfə verən altı mühüm amildən bəhs edir; Adambaşına ÜDM, sosial dəstək, ömür müddəti, həyat seçimində sərbəstlik, səxavət və korrupsiya səviyyələri.
Siyahının aşağı hissəsinə düşək
ABŞ adambaşına düşən gəlirə görə yüksək sıralarda yer almasına baxmayaraq, 156 ölkə arasında yalnız 18-ci yerdədir, müqayisəli dərəcədə zəngin ölkələrin altındadır.
Bunun səbəbi sosial tədbirləri zəif yerinə yetirməkdir: ömür uzunluğu azdır, bərabərsizlik artıb və hökumətə inam azalıb.
Məruzənin redaktorlarından biri olan tanınmış iqtisadçı Jeffrey Sachs ABŞ-ın hələ reytinqdə aşağıda olmasından çox narahat olduğunu və vətəndaşları arasında dərin stresi aşkarladığını söylədi.
“Mən düşünürəm ki, ənənəvi tədbirlərlə iqtisadiyyat yaxşılaşdırılsa da, ABŞ cəmiyyətindən gələn dərin və çox narahat bir hava bir çox cəhətdən şüuraltı stresdən qaynaqlanır” dedi. “Gündəm yaxşı deyil və ABŞ-ın digər yüksək gəlirli ölkələrə nisbətən müqayisəli mövqeyi həyəcan vericidir”.
Sachs, ələ alınması lazım olan bir-biri ilə əlaqəli üç xəstəliyi vurğulayır; obezlik, maddə asılılığı (xüsusilə opioid böhranı) və depressiya. ABŞ dünyada ən yüksək piylənmə nisbətlərinə və ən yüksək antidepresan istifadəsinə sahibdir.
ABŞ-ın acınacaqlı vəziyyəti, iqtisadçıların niyə sərvəti yox, xoşbəxtliyi ölçməklə daha çox məşğul olmalı olduqlarının müvafiq nümunəsidir.
Xoşbəxt bir ölkəyə köçmək bizi daha xoşbəxt edə bilər.
Məruzədə köçün xoşbəxtliyə necə təsir etdiyini qiymətləndirməyə çalışılmış və ilk dəfə hər ölkədəki immiqrantların xoşbəxtlik səviyyələri araşdırılmışdır.
Bir ölkənin mühacirlərinin xoşbəxtliyinin, daha geniş əhalinin xoşbəxtliyi ilə demək olar ki, eyni olduğunu və insanların köçdükləri ölkənin orta xoşbəxtlik səviyyəsinə uyğunlaşdıqlarını təsbit etdi. Bu, xoşbəxtliyin daha az mədəni norma və münasibətlərlə əlaqəli olduğunu və bunun əvəzinə ətrafdan və ölkənin təklif edə biləcəyi həyat keyfiyyətindən təsirləndiyini göstərir. Məsələn, xoşbəxtlik siyahısında daha yuxarıda bir ölkəyə köçən bir şəxs, daha çox xoşbəxt olar, siyahının altındakı bir ölkəyə köçən də özünü bədbəxt hiss edər.
Və Finlandiya yalnız ən xoşbəxt insanlara deyil, həm də ən xoşbəxt immiqrantlara sahibdir.
Mənbə: weforum.org
Bretton Woods sistemi nədir? adlı məqaləmizi oxumaq üçün bura daxil olun.
